Lekcja 4. Przypadki :)

Myślę, że z języka polskiego każdy kojarzy ten temat: mianownik, dopełniacz itd. W języku niemieckim całe szczęście mamy tylko 4 przypadki, czyli - mianownik, celownik, dopełniacz, biernik. I całe szczęście bo mi jest się ciężko z tym oswoić. Ogólne zasady znam, i jak mam napisać zdanie to ok w głowie sobie tam poodmieniam i dopasuje, ale jeżeli chodzi już o mowę to u mnie z tym gorzej, bo tutaj nie ma czasu na zastanowienie. Oczywiście to kwestia wprawy, czyli im więcej będę ćwiczyć tym będzie to dla mnie oczywiste i naturalne, ale póki co takie nie jest.

Czyli tak jak mówiłam rozróżniamy cztery przypadki

1. Mianownik - Nominativ - kto, co - wer, was

2. Dopełniacz - Genitiv - kogo, czego - wen, wessen

3. Celownik - Dativ - komu, czemu - wem, was

4. Biernik - Akkusativ - kogo, co - wen, was

I taki przykład - Ich gebe dir die Nummer meiner Hebamme. - Dam Ci numer mojej położnej.

W języku niemieckim nie ma np. występujących w języku polskim narzędnika i miejscownika. Przypadki te wyrażane są w języku niemieckim poprzez mianownik lub przy użyciu odpowiednich przyimków.

NOMINATIV

Kiedy występują poszczególne przypadki,

- Mianownik - to przede wszystkim podmiot, jest to rodzajnik i rzeczownik bez odmiany czyli np. Ich, , der Mann, Mein Bruder itp.

AKKUSATIV

- Biernik - pełni w zdaniu funkcję dopełnienia bliższego

Ich habe einen Sohn - ja mam syna, - kogo, co mam? - syna

lub występuje w zdaniu jako część okolicznika i występuje po takich przyimkach jak: bis (do), durch (przez), für (dla, do, na, za), gegen (przeciw, przeciwko, około), ohne (bez), um (o, wokół, dookoła)

Wir gehen durch den Wald - idziemy przez las

Odmiana biernika jest bardzo łatwa, odmienia się tylko rodzajnik i to tylko rodzajnik męski w lp., w pozostałych rodzajach i liczbie mnogiej nic się nie zmienia

Liczba pojedyncza

Nominativ (mianownik) - der/ein Mann, die/eine Frau, das/ein Kind

Akkusativ (biernik) - den/einen Mann, die/eine Frau, das/ein Kind 

Jak widzicie zmienia się tylko rodzajnik męski der - den, ein- einen reszta pozostaje bez zmian, sam rzeczownik również nie jest odmieniany (z wyjątkiem tych które odmieniają się wg deklinacji słabej, ale o tym później)!!!

Liczba mnoga

Nominativ - die Männer, die Frauen, die Kinder

Akkusativ - die Männer, die Frauen, die Kinder

W liczbie mnogiej nic się nie odmienia!!!

W bierniku również przeczenie kein jest odmieniane,i tak

r.męski          r. żeński               r. nijaki

Nominativ                                   kein                keine                   kein

Akkusativ                                    keinen            keine                   kein

l. mnoga                                     keine               keine                  keine

DATIV

- Celownik - rzeczownik w formie celownika pełni w zdaniu funkcję dopełnienia dalszego w celowniku, np.

Er kauft dem Kind ein Eis - On kupił dziecku loda.

lub występuje po takich przyimkach jak - aus (z), bei (na, przy), mit (z kimś, z czymś), nach (do, po, za), von (z, skądś), seit (od), zu (do, żeby, aby), außer (z wyjątkiem), gegenüber (naprzeciwko)

Bleib immer bei mir - Bądź zawsze przy mnie

Odmiana celownika

Liczba pojedyncza

Nominativ - der/ein Mann, die/eine Frau, das/ein Kind

Dativ - dem/einem Mann, der/einer Frau, dem/einem Kind

Liczba mnoga

Nominativ - die Männer, die Frauen, die Kinder

Dativ - den Männern, den Frauen, den Kindern

I odmiana kein

r.męski          r. żeński               r. nijaki

Nominativ                                   kein                keine                   kein
Genitiv                                        keinem           keiner                  keinem

l. mnoga                                     keinen            keinen                  keinen

W tym przypadku istnieje kilka skrótów, które mogą nam się przydać, może czasami się spotkaliście z nimi np. zum, mianowicie zum to nic innego jak skrót

zu + dem = zum 

zu + der = zur 

bei + dem = beim

in + dem = im

GENITIV

- rzeczownik w formie dopełniacza pełni w zdaniu funkcję dopełnienie dalszego w dopełniaczu

Das ist das Auto des Lehrers. - to auto jest nauczyciela

- lub występuje po takich przyimkach jak - dank (dzięki), infolge (w wyniku, z powodu), wegen (ponieważ), trotz (mimo)

Odmiana dopełniacza - rzeczownik rodzaju męskiego (oprócz tych które odmieniają się wg deklinacji słabej) i rzeczownik rodzaju nijakiego otrzymują końcówkę (e)s 

Liczba pojedyncza
Nominativ - der/ein Mann, die/eine Frau, das/ein Kind
Genitiv - des/eines Mannes, der/einer Frau, des/eines Kindes

Liczba mnoga
Nominativ - die Männer, die Frauen, die Kinder
Dativ - der Männer, der Frauen, der Kinder

I odmiana kein

r.męski          r. żeński               r. nijaki

Nominativ                                   kein                keine                   kein
Genitiv                                        keines            keiner                   keines

l. mnoga                                     keiner            keiner                  keiner

Jeśli w dopełniaczu jest imię lub nazwa własna dodajemy końcówkę -s. W wyrazie Herr (Pan) dodajemy końcówkę -n. (ponieważ jest to rzeczownik odmiany słabej).

Imiona własne zakończone na - s, -ß, -z, -tz, -x otrzymują w dopełniaczu końcówkę -ens lub apostrof ' 

np. Hans - Hansens Bruder lub Hans' Bruder - brat Hansa

Jeżeli w zdaniu użyjemy przyimka von, dopełniacz przechodzi w celownik 

np. Das ist Peters Auto. - dopełniacz, 

Das ist das Auto von Peter. - tutaj już celownik 

To w sumie na dzisiaj tyle, mam nadzieję, że to wszystko przedstawiam Wam w miarę zrozumiały i czytelny sposób. W kolejnym poście odmiana słaba rzeczowników i zaimki zwrotne, gdyż one również mają formę zależną od przypadków.